Πολιτική Ιστορία του Σπύρου Μαρκεζίνη
Η Νεοελληνική Ιστορία, όπως έχει επικρατήσει να λέγεται, ξεκινά με την ίδρυση του Ελληνικού κράτους μετά την Οθωμανική κυριαρχία και αποτελεί την αφετηρία μιας περιόδου που διαρκεί ως τις μέρες μας. Η μελέτη της, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς αναδεικνύει τις κυρίαρχες νοοτροπίες, τις πολιτικές τάσεις και γιατί όχι, την κακοδαιμονία ενός νεοσύστατου κράτους που “επιτυγχάνει” να αντιμετωπίζει τους ίδιους προβληματισμούς και τα ίδια αδιέξοδα κάθε πενήντα ή εκατό 
χρόνια. Όχι μόνο δεν είναι υπερβολή, αλλά αποτελεί κοινή διαπίστωση, πως γεγονότα που σήμερα μας προβληματίζουν, δεν είναι πρωτοφανή για τον μελετητή της Νεοελληνικής ιστορίας κι ας μας εκπλήττουν οι τόσες ομοιότητες σε περιόδους με μεγάλη χρονική απόσταση μεταξύ τους. Έπειτα όμως από το πρώτο ξάφνιασμα θα ανακαλύψουμε, ότι ίσως δεν έχουμε αντιληφθεί τι πραγματικά συμβαίνει στο τώρα, κι αυτό γιατί αγνοούμε το τότε. Η κατανόηση της ιστορίας, προϋποθέτει την ιστορική γνώση και την υπερβαίνει. Η πραγματική δυσκολία και η πρόκληση για έναν ιστορικό, έχει να κάνει όχι τόσο με την καταγραφή των γεγονότων και των πρωταγωνιστών τους, όσο με την πιστή μεταφορά της συνθήκης μιας εποχής. Όπως ακριβώς ένα βιβλίο μαγειρικής, πέρα από τη δοσολογία των υλικών θα πρέπει να μεταφέρει και την τελική αίσθηση της συνταγής, οσμή, υφή, γεύση.
Η Πολιτική Ιστορία της Νεωτέρας Ελλάδος (1828-1964), του Σπύρου Μαρκεζίνη, είναι μια τετράτομη έκδοση καταξιωμένη στον χώρο των μελετητών της σύγχρονης ιστορίας. Το έργο καταφέρνει να αναπαραστήσει την θεωρούμενη εποχή και δίνει στον αναγνώστη την δυνατότητα να σχηματίσει μια ζωντανή εικόνα για την Ελλάδα του χθες. Ο Σπύρος Μαρκεζίνης επιδίωξε την πιστή αναπαράσταση κάθε περιόδου, γνωρίζοντας ότι έτσι μόνο θα πετύχει μια ζωντανή εξιστόρηση.
Στις σελίδες του έργου ο αναγνώστης θα βρει, προσωπογραφίες, γκραβούρες, κυβερνητικά έγγραφα, αλληλογραφία ιστορικών προσώπων και ένα πλήθος φωτογραφιών εποχής, πολλές από τις οποίες προέρχονται από την προσωπική συλλογή του συγγραφέα και της συζύγου του, εξαιρετικής σπανιότητας, καθώς και μια συλλογή από φωτογραφίες εκθεμάτων από τα μεγαλύτερα μουσεία και ιδρύματα της Ελλάδας. (Εθνική Πινακοθήκη, Ίδρυμα Μπενάκη, Εθνική βιβλιοθήκη κ.α.) Κάθε φωτογραφία συνοδεύεται από επεξηγηματικά σχόλια, στοιχεία αναφοράς και πηγές. Πολλές υπομνήσεις αναλύουν σε συντομία τα παρεμβαλλόμενα ιστορικά στοιχεία. Οι χρήσιμες αυτές επεξηγήσεις, που βοηθούν στην κατανόηση των γεγονότων, παραθέτονται στην ίδια σελίδα με το κυρίως κείμενο, διευκολύνοντας τον αναγνώστη να συνδέσει τα πρόσωπα και τα επεισόδια με τα ιστορικά γεγονότα.
Ο Σπύρος Μαρκεζίνης υπήρξε ένας πολιτικός που ξεκίνησε την καριέρα του στον μεσοπόλεμο και αναδείχτηκε σε έναν από τους πρωταγωνιστές της Ελληνικής πολιτικής σκηνής του μετεμφυλιακού κράτους. Η μακρόχρονη παρουσία του στα πολιτικά πράγματα του τόπου και το προχωρημένο της ηλικίας του, είχαν ως αποτέλεσμα να έχει προσωπική «συμμετοχή» σε ένα μεγάλο και σημαντικό κομμάτι της ιστορίας που περιγράφει, γεγονός βέβαια, που για ένα ιστορικό μπορεί να αποτελέσει “αμάρτημα”. Αν και ο συγγραφέας ήταν ένας μετριοπαθής συντηρητικός πολιτικός, εκφραστής μίας αστικής αντίληψης για την οικονομία και την κοινωνία, υπήρξε κατά γενική ομολογία ένας ιδιαίτερα μορφωμένος, και ευρωπαϊστής πολιτικός, που συχνά διαφώνησε με την παράταξη του, και διαχώρισε την θέση του σε πολιτικές διώξεις και εκτοπίσεις, που την εποχή του είχαν γίνει θεσμός στην πολιτική ζωή του τόπου. Και είναι μια -όσο το δυνατόν- «καθαρή» ματιά, που επιδιώκει ο συγγραφέας Μαρκεζίνης για την Πολιτική του Ιστορία.
Η Πολιτική Ιστορία της Νεωτέρας Ελλάδος, φαίνεται να διασφαλίζει στον ιστορικό Σπύρο Μαρκεζίνη ευρύτερη αποδοχή, που δεν την είχε ως πολιτικός, υποδεικνύοντας ότι χρειάζεται “άλλο” ταλέντο για να παρατηρείς την ιστορία κι “άλλο” για να την καθορίζεις…
Σ. Κ.
