Αφιερώματα και δωρεές τον 16ο αιώνα στη Μεγάλη Εκλησία

Μια ακόμα πηγή, που προέρχεται μάλιστα από τους λεγόμενους «σκοτεινούς» αιώνες της πρώιμης Τουρκοκρατίας, ανασυγκροτεί και φιλοδοξεί να φωτίσει η μελέτη αυτή. Πρόκειται για έναν χειρόγραφο κώδικα που δημιουργήθηκε στο δεύτερο μισό του 16ου αιώνα στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως και στον οποίο άρχισαν να καταγράφονται «αφιερώματα», δωρεές χριστιανών προς την Μεγάλη Εκκλησία. Το γεγονός όμως της δημιουργίας του λησμονήθηκε, καθώς αργότερα διασπάστηκε η κωδικολογική του ενότητα και τα φύλλα του παρατοποθετήθηκαν, με αποτέλεσμα ένα ιστορικό τεκμήριο σημαντικό και για την ιστορία της κοινωνίας των χριστιανών της οθωμανικής αυτοκρατορίας και για την εκκλησιαστική ιστορία να μείνει αναξιοποίητο. Η προσφορά δωρεών προς το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως δεν είναι βέβαια φαινόμενο άγνωστο τη μεταβυζαντινή περίοδο· ούτε εντυπωσιάζει η δημιουργία ενός κώδικα στον οποίο θα καταγράφονταν όσα προσέφεραν ιερωμένοι και λαϊκοί προς τη Μεγάλη Εκκλησία. Η εποχή από την οποία προέρχεται το ιστορικό αυτό τεκμήριο είναι που προκαλεί το ενδιαφέρον.