Ο Μυστικός Κήπος / Le Jardin Mystique

«Ο Μυστικός Κήπος» είναι ο τίτλος της νέας έκθεσης του Βαρλάμη, που εγκαινιάζεται την Κυριακή 8 Οκτωβρίου και θα διαρκέσει ώς τις 5 Νοεμβρίου στην Αποθήκη 8 στο Λιμάνι Θεσσαλονίκης. Με το έργο του αυτό ο καλλιτέχνης συμβάλλει με μια πρωτότυπη ιδέα στον εορτασμό του Ετους Μότσαρτ.
Εξηγεί ο ίδιος ο Βαρλάμης: “Μα είναι δυνατό να μεταφέρουμε την αίσθηση της ακοής στην όραση;” με ρωτούσαν οι ειδικοί μουσικολόγοι, οι μαέστροι, οι τραγουδιστές.
Τη μεγαλύτερη βοήθεια μου την έδωσε η ακμαία εβδομηντάχρονη τραγουδίστρια από το Μόναχο, η Ingeborg Hallstein. Για να τραγουδήσεις Μότσαρτ πρέπει να πιστεύεις, όπως πίστευε κι ο ίδιος ο Μότσαρτ, στον Θεό, στο Λυτρωτή και Σωτήρα.
Το μυστικό
Μου μίλησε εμπιστευτικά και μου φανέρωσε το μυστικό του μεγάλου συνθέτη. Σε μια συνάντησή μας μίλησα με τον Arnokourt, το μεγάλο μαέστρο. Μελέτησα τα έργα του Μότσαρτ, τα σημαντικά και τα “ασήμαντα” των παιδικών χρόνων του. Στην αρχή ήταν όλα δύσκολα. Πώς μεταφράζονται οι ήχοι σε εικόνες; Ως αρχιτέκτονας είχα ορισμένες εμπειρίες. Οι μουσικές συνθέσεις δημιουργούν ένα συγκεκριμένο χωροχρόνο. Είναι χώροι με διαστάσεις και ατμόσφαιρα, χρώματα και φώτα. Κάπου κάπου μια ψυχή δονεί αυτές τις κάμαρες, με υψηλό ύφος και χαρά και πόνο, με μια προσευχή και μια κραυγή διαπερνά τις μετρικές διαστάσεις για να φτάσει στον Θεό (…).
Ζωγράφισα μεγάλα ονείρατα, όπως μου τα σιγοψιθύριζε ο Μότσαρτ από τα ταξίδια του στην Ιταλία, στη Γαλλία, στη Βιέννη, στο Σάλτσμπουργκ.
Τα ονείρατα είναι παράλογα, άπειρα, ανεξιχνίαστα, όπως τα υπαγορεύουν οι νότες του.
Ενα ουτοπικό ταξίδι όπου όλα συμβαίνουν. Η ζωή κι ο θάνατος, η αγάπη κι ο πόνος, η πτώση κι η ανάταση του ανθρώπου κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση.
Και οι Ελληνες;
“Στου κουφού την πόρτα όσο θέλεις βρόντα”, λέει η παροιμία. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι Ελληνες είναι κουφοί. Κουφοί δεν είναι, τους λείπει όμως η ουσιαστική μόρφωση, η μουσική παιδαγώγηση της ευρωπαϊκής κληρονομιάς. Κι όμως, οι λίγες εξαιρέσεις δείχνουν πολλά ταλέντα με παγκόσμια αναγνώριση.
Είμαι Ελληνας και πιστεύω στον Ελληνισμό. Το “Μυστικό Κήπο” τον δημιούργησα ειδικά για τους Ελληνες σαν ένα μικρό οπτικό κήπο για να συνδέσω την ακοή με την όραση. Θέλουν να βλέπουν, στην ουσία όλοι οι Ελληνες είναι βαρήκοοι.
Την ακοή τη θεωρούν βαρετή. Είναι μια αίσθηση που μπορεί κανείς να την παραμελήσει. Σε γνωρίζω από τα μάτια, από την όψη, λέει ο Εθνικός μας Υμνος».