Ο τόμος αυτός παρουσιάζει την ιστορία, τις εικόνες και τα χρυσοκεντήματα της Μονής Σταυρονικήτα του Αγίου Όρους. Στο πρώτο μέρος, γραμμένο από τον μεσαιωνολόγο Χρ. Πατρινέλη, παρουσιάζεται η ιστορία της Μονής από την ίδρυσή της, τον 10ο αιώνα, ώς τις μέρες μας. Στο δεύτερο μέρος, γραμμένο από τη  βυζαντινολόγο Αγάπη Καρακατσάνη, γίνεται μια ιστορική επισκόπηση της ζωγραφικής κατά την τελευταία βυζαντινή περίοδο και την Τουρκοκρατία και αναλύεται το έργο του Θεοφάνη, ο οποίος αποτελεί κυρίαρχη μορφή στη θρησκευτική ζωγραφική του 16ου αιώνα, και στον οποίο αποδίδονται (καθώς και στον γιό του Συμεών) οι εικόνες της Μονής. Ακολουθεί περιγραφικός κατάλογος των εικόνων. Το τρίτο μέρος, γραμμένο από την αρχαιολόγο Μαρία Θεοχάρη, παρουσιάζει τα χρυσοκέντητα άμφια της Μονής με πλήρη περιγραφικό κατάλογο. Το έργο, που συνοδεύεται από υψηλής ποιότητας εικονογράφηση, κλείνει με σημειώσεις, σχέδια, γλωσσάριο, σχόλια και ευρετήριο.